Po raz kolejny zapraszam do posta napisanego w ramach akcji "W 80 blogów dookoła świata". Tym razem staramy się znaleźć po pięć ciekawostek ze wszystkich krajów biorących udział w akcji. U mnie możecie poczytać o języku gruzińskim, natomiast jeśli interesują Was inne kraje, zajrzyjcie do blogów, które wskazuję pod postem. Miłego odkrywania świata!
O języku gruzińskim i jego niesamowitej, fascynującej (a czasem frustrującej) odrębności wspominałam w swoich postach już kilka razy (na przykład TUTAJ i TUTAJ). Dzisiaj przyszedł czas na kilka ciekawostek z nim związanych, bo zapewne mało osób wie, że......
... język gruziński w obecnie używanej wersji alfabetu mchedruli nie odróżnia małych i wielkich liter. Mało tego, litery w wyrazie nie są w żaden sposób ze sobą połączone, każdą pisze się osobno. I jakby nawet tego było mało, litery w wersji pisanej odręcznie a wersji drukowanej mogą mocno się od siebie różnić. Między innymi dlatego tak ciężko jest nauczyć się płynnie czytać w tym języku!
... język gruziński najprawdopodobniej używany był już nawet 4000 lat temu, zaś najstarsze pismo będące pierwotną formą dzisiejszego gruzińskiego pochodzi z IV w. i nazywane jest asomtawruli, jego ślady odnaleziono na kamieniach w regionie Kachetia (wschodnia Gruzja). Najbardziej znanym gruzińskim utworem mającym status epopei narodowej jest natomiast "Witeź w tygrysiej skórze" Szoty Rustavelego z XII wieku.
... język gruziński ma wiele dialektów i odrębnych języków zbudowanych na jego bazie, większość z nich powstała wśród ludów żyjących w wysokich górach- Swanów, Chewsurów, Megrelów. Wszystkie one jednak używają jednak alfabetu gruzińskiego, bo nie wykształciły własnej formy pisanej.
Tak wygląda opis okładki "Małego Księcia" ("Patara Princi") drukowanymi literami.... |
... tutaj ta sama okładka ale czcionka przypominająca pismo odręczne.... |
... a tu już wersja megrelska- alfabet gruziński, ale słowa zupełnie inne |
... w języku gruzińskim podobnie jak w fińskim czy węgierskim, nie wyróżniamy formy "ona", "ono" i "on"- wszystkie trzy brzmią tak samo- "is" ("ის"). Tylko z kontekstu możemy się domyślić, o co lub o kogo w zdaniu chodzi.
... po gruzińsku "mama" to "deda" (დედა), za to "tata" to "mama" (მამა). Mało tego- "babcia" to "bebia" (ბებია), ale za to "dziadek" to "babua" (ბაბუა). Dodajmy jeszcze "syna" - "szvili" (შვილი) oraz "córkę"- "kaliszvili" (ქალიშვილი) i mamy już całą gruzińską rodzinkę. Proste?
Tutaj znajdziecie ciekawe informacje o innych krajach:
Francais mon amour: Pięć ciekawostek o Lotaryngii
Francuski przez Skype: 5 rzeczy, których nie wiesz o Bretanii
Moja Alzacja: Francuska uprzejmość w 5 krokach
Holandia:
Język holenderski- pół żartem, pół serio: 9 holenderskich ciekawostek
Francuski przez Skype: 5 rzeczy, których nie wiesz o Bretanii
Moja Alzacja: Francuska uprzejmość w 5 krokach
Holandia:
Język holenderski- pół żartem, pół serio: 9 holenderskich ciekawostek
Językowy precel: 5 niemieckich ciekawostek językowych
Polschland: 5 niemieckich ciekawostek
Norwegia:
Pat i Norway: Norwegia jest naj
Polschland: 5 niemieckich ciekawostek
Norwegia:
Pat i Norway: Norwegia jest naj
Tanzania:
Suahili online: 5 ciekawostek o Tanzanii
Turcja:
Turcja okiem nieobiektywnym: Wiedzieliście, że... czyli pięć ciekawostek o Turcji
Wielka Brytania:
Learn English śpiewająco: 5 ciekawostek o Wielkiej Brytanii
English with Ann: Do you know...? czyli kilka ciekawostek o Wielkiej Brytanii
Head Full of Ideas: Czy wiedzieliście, że...? Czyli 5 ciekawostek o Wielkiej Brytanii
Suahili online: 5 ciekawostek o Tanzanii
Turcja:
Turcja okiem nieobiektywnym: Wiedzieliście, że... czyli pięć ciekawostek o Turcji
Wielka Brytania:
Learn English śpiewająco: 5 ciekawostek o Wielkiej Brytanii
English with Ann: Do you know...? czyli kilka ciekawostek o Wielkiej Brytanii
Head Full of Ideas: Czy wiedzieliście, że...? Czyli 5 ciekawostek o Wielkiej Brytanii
English My Way: 5 ciekawostek o angielskim
Włochy:
Ciekawa Aosta: 5 najwyższych ciekawostek z Doliny Aosty
Studia, parla, ama: 5 ciekawostek o językach we Włoszech
A jeśli ktoś z Was też jest autorem językowo-kulturowego bloga i chciałby się do nas przyłączyć, zachęcam do zajrzenia na TEGO bloga grupy, a także do kontaktu pod adresem e-mailowym blogi.jezykowe@gmail.com.Włochy:
Ciekawa Aosta: 5 najwyższych ciekawostek z Doliny Aosty
Studia, parla, ama: 5 ciekawostek o językach we Włoszech
Ale super! Uwielbiam takie ciekawostki, szczególnie fajnie czytało się o alfabecie.
OdpowiedzUsuńp.s. Czyli Sakaszvili to syn Saka/Sakego?
Tak, to slynne -szvili jest koncowka wielu gruzisnkich nazwisk (cos jak u nas -ski) i generalnie sprowadza sie do tego, ze ktos jest czyims synem. Oczywiscie jest to nalecialosc historyczna, obecnie nazwiska nieco juz zmienily pierwotny ksztalt ale takie bylo ich zrodlo.
UsuńCzytałam Witezia!!! A on, ona i ono przypomina chiński, w którym różnica istnieje tylko w piśmie, bo wymowa tych słów jest taka sama :)
OdpowiedzUsuńW językach turkijskich też nie wyróżnia się rodzaju gramatycznego. Np. po kirgisku on, ona i ono to ал [ał], tak samo nie ma żadnych męskich i żeńskich końcówek.
UsuńPS. Też czytałam Witezia :)
Uhhh zaczynam miec kompleksy bo ja nie czytalam! Ale chyba teraz juz nie mam innego wyjscia.... :P Swoja droga czyz jezyki obce nie sa fascynujace?
UsuńPewnie, że są - dlatego tu jesteśmy :)
UsuńPięknie wygląda "Mały Książę" zapisany tymi różnymi alfabetami!
OdpowiedzUsuńTak, to prawda. Przy okazji pochwale sie, ze mam juz kolekcje okolo 200 roznych wydan z calego swiata :)
UsuńWow, imponujące! Ta kolekcja! :)
UsuńDziekuje :) Mam lekkiego fiola na punkcie tej ksiazki :)
UsuńWow! Czy ja bym mogła prosić o jakieś zdjęcie Twojej kolekcji? Chętnie umieściłabym je jako ciekawostkę na FB oczywiście z zaznaczeniem źródła :D
UsuńW nocy przyszedł mi do głowy jeszcze inny pomysł. Moze miałabyś ochotę popełnić wpis gościnny na moim blogu poświęcony Twojej kolekcji? :D Byłoby mi bardzo milo :)
UsuńJustyna- pomysl jest super i ja baaaardzo chetnie :) o reszcie napisalam na FB na priv. Pozdrawiam cieplo!
UsuńCzekałam na ten wpis, bo intrygowało mnie, że "tata to mama" i myślałam, że to jakaś przewrotna metafora, a tu proszę! Ciekawostka jedna z tych, którymi będę mogła się dzielić przy kawie z filologami :D
OdpowiedzUsuńNajbardziej niesamowicie to wyglada w naturze, gdy na przyklad zaplakane dziecko biegnie i krzyczy "deda", po czym podbiega do mamy!
UsuńTen komentarz został usunięty przez autora.
OdpowiedzUsuńJak to, maja to samo slowo na mame i tate? Ale cyrk! Swoja droga w tureckim tata to tez "baba".
UsuńTen komentarz został usunięty przez autora.
UsuńHm, pewnie to glupie pytanie ale kto to jest Hausanczycy?
UsuńA dlaczego znaki drogowe kłamią? Błąd w obliczeniach czy jakieś celowe działanie? ;)
OdpowiedzUsuńNie mam pojecia. Wczesniej nie zwrocilam na to uwagi, ale teraz mieszkam w Ankarze i cos mi sie ta odleglosc zbyt mala wydala, bo wiem, ze stad do samej granicy gruzinskiej mam jakies 900km. Tablica stoi w okolicach Gori w Gruzji. Sprawdzilam na mapach- ktorakolwiek trase by sie wybralo, zawsze wychodzi ponad 1200km.
UsuńBardzo fajne ciekawostki, znowu odkryłam coś nowego! Zastanawiam się ile trzeba czasu, aby opanować czytanie po gruzińsku.
OdpowiedzUsuńPismo drukowane mozna opanowac w miare szybko, natomiast odczytywanie pisma odrecznego to juz wyzsza szkola jazdy. W moim przypadku po okolo 3 miesiacach zaczelam rozumiec te makarony :) jednak nigdy nie doszlam do pelnej plynnosci, do tej pory sie zdarza, ze skladam jakis obcy mi wyraz literka po literce.
UsuńJeśli każdą literę w wyrazie piszemy oddzielnie, to samo pisanie ręczne musi być bardzo czasochłonne czy nie? ;)
OdpowiedzUsuńHm, tez tak myslalam i faktycznie kiedy ja pisze to jest to wolniejsze niz w innych jezykach. Ale na przyklad kiedy kelner w restauracji cos zapisuje to tempo ma zupelnie przyzwoite. Faktem jest, ze pismo odreczne jest mocno uproszczone w porownaniu z pismem drukowanym, wiec moze to przyspiesza sprawe.
UsuńNie wiedziałam tych rzeczy, chętnie poczytałam :)
OdpowiedzUsuńBardzo mi milo :)
UsuńWersja mergelska alfabetu wygląda zupełnie jak pismo elfów! :)
OdpowiedzUsuńPismo elfow- takiego okreslenia jeszcze nie slyszalam, ale calkiem trafne spostrzezenie !
UsuńSprostowanie: megrelski i swański nie są dialektami gruzińskiego. Bez nauki są dla Gruzinów niezrozumiałe (szczególnie swański), choć są z gruzińskim spokrewnione. Nazywanie ich dialektami wynika z niezrozumienia różnicy pomiędzy narodem / wspólnotą kulturową, a językiem.
OdpowiedzUsuńDziękuję za komentarz. Nie do końca się zgodzę, bo megrelski dla gruzińskiego wydaje mi się tym samym czym np. śląski dla polskiego. Dialekt czy osobny język? Nie jestem pewna. Pozdrawiam!
Usuń